Op woensdag 2 april 2025 verdedigt huisarts in opleiding Lyzette Laureij haar proefschrift met de titel ‘Personalizing Perinatal Care for Women in Vulnerable Circumstances’ in het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam.

Haar proefschrift richt zich op het verbeteren van de geboortezorg voor vrouwen in kwetsbare omstandigheden en de implementatie van patiënt-gerapporteerde uitkomstmaten (PROMs) en ervaringsmaten (PREMs) in geboortezorg in Nederland.

Vrouwen in kwetsbare omstandigheden maken minder gebruik van kraamzorg

Vrouwen in kwetsbare omstandigheden, zoals die met een lagere socio-economische status, lopen een hoger risico op slechte geboortezorg-uitkomsten. Zij maken bijvoorbeeld minder gebruik van kraamzorg. Het onderzoek suggereert dat informatievoorziening, zelfredzaamheid en het sociale netwerk een belangrijke rol spelen als het gaat om redenen voor kraamzorgafname. De huidige manier van informatievoorziening over de inhoud van kraamzorg bleek ontoereikend en een belangrijke drempel voor het vormen van realistische verwachtingen en het gebruik van kraamzorg.

Kraamverzorgenden bleken uitermate goed in staat om de mondelinge informatie aan te passen aan de behoeftes van de vrouwen in kwetsbare omstandigheden. Vrouwen die zich minder zelfredzaam voelden, namen juist meer kraamzorg af. Het sociale netwerk speelde ook een rol: vrouwen met een sterk sociaal netwerk wisten beter wat ze konden verwachten van kraamzorg. De eigen bijdrage bleek geen directe barrière te zijn voor kraamzorgafname, maar het zorgde wel voor verwarring: deze eigen bijdrage geldt niet voor andere vormen van geboortezorg.

Lees ook: Kwetsbare vrouwen varen wel bij continuïteit van zorg

Gepersonaliseerde geboortezorg: resultaten en ervaringen

PROMs en PREMs bieden waardevolle inzichten in de kwaliteit van zorg vanuit het perspectief van de patiënt, maar hun implementatie kan uitdagend zijn en kan er juist voor zorgen dat het verschil in gezondheidsuitkomsten alleen maar groter wordt. In dit proefschrift werd een internationale patiëntgerichte uitkomstenset voor zwangerschap en geboorte getoetst voorafgaand aan invoer in Nederland, en werden de eerste resultaten van én ervaringen met gepersonaliseerde geboortezorg beschreven.

De resultaten tonen aan dat een op de vier vrouwen boven de drempelwaardes scoorde op screeningsvragenlijsten voor incontinentie en zelfredzaamheid ten aanzien van borstvoeding, en ervaring met de bevalling. Deze uitkomsten bieden mogelijkheden om de zorg verder te personaliseren en optimaliseren. Hoewel er gemengde behoeftes waren met betrekking tot het bespreken van deze uitkomsten, bleek uit interviews onder zwangere en bevallen vrouwen dat zij dit zeer waardevol vonden. Vrouwen werden bijvoorbeeld verwezen naar de juiste zorg met betrekking tot incontinentie of depressie, of kregen meer informatie over borstvoeding.

PROMs en PREMs geven handvatten voor gepersonaliseerde geboortezorg

Het proefschrift benadrukt het belang van gepersonaliseerde zorg voor vrouwen in kwetsbare omstandigheden, om zo hun kansen op goede uitkomsten van de geboortezorg te verbeteren. PROMs en PREMs kunnen daarbij belangrijke inzichten geven als handvatten om de zorg aan te passen aan individuele behoeftes. Samenwerking tussen zorgverleners, continuïteit van zorg, en goede ICT ondersteuning zijn hiervoor essentieel.

De verdediging vindt plaats op woensdag 2 april om 10.30 uur in de Prof. Queridozaal in het Erasmus Medisch Centrum (Onderwijscentrum), en is live of online te volgen.

Meer informatie over de uitkomstenset voor zwangerschap en geboorte, inclusief de PROMs en PREMs: https://waardegedrevengeboortezorg.nl/