Met interesse hebben wij dit commentaar gelezen, als reactie op de richtlijn voor medicamenteuze pijn – behandeling bij de bevalling (www.cbo.nl) [NVA 2008; NVOG 2008]. Wij onderschrijven dat de hulpverlener vrouwen in de zwangerschap op de hoogte moet brengen van de keuzemogelijkheden en de voor- en nadelen daarvan. In de richtlijn worden vooral de voordelen van epidurale analgesie benadrukt, zoals een betere pijnreductie en grotere patiënttevredenheid. Het nadeel van epidurale analgesie tijdens de baring is echter een verhoogde incidentie van vaginale kunstverlossingen [Anim-Somuah M et al, 2006]. Dit zou veroorzaakt worden door een minder effectieve uitdrijving. Of dit negatieve effect ook in onze populatie van toepassing is, hebben wij onderzocht in het Máxima Medisch Centrum (MMC) in Veldhoven waar sinds enkele jaren 24 uur per dag epidurale analgesie wordt aangeboden ter bestrijding van baringspijn. Retrospectief zijn de partusgegevens van 2006-2008 geanalyseerd met behulp van de Landelijke Verloskundige Registratie (LVR 2) en Verloskundige Onderlinge Kwaliteits Spiegel (VOKS 2i 2008).