Van verloskundigen in opleiding (VIO) wordt verwacht dat zij zich snel en effectief aanpassen aan de klinisch setting en de eerstelijnspraktijken waarin ze stagelopen. Anticiperen, problemen het hoofd bieden en uitdagingen aangaan, zijn kenmerken van proactief gedrag. Proactief gedrag wordt beïnvloed door verschillende individuele en/of contextuele factoren. Inzicht in deze factoren kan een belangrijke toegevoegde waarde bieden voor individuele begeleiding en ondersteuning van VIOs in hun proactief gedrag.

Deze Vlaamse dwarsdoorsnedestudie onderzocht de eventuele associaties tussen prognostische factoren en de kans om proactief gedrag bij een VIO waar te nemen. In het academiejaar 2015-2016 vulden 156 tweede- en derdejaars studenten een vragenlijst in. De studenten hadden een gemiddelde leeftijd van 21 jaar. De steekproef bestond uit studenten met een Belgische (34%) en een Nederlandse nationaliteit (63%). Persoonlijkheidskenmerken, individuele factoren zoals eigen effectiviteit, controle, zelfvertrouwen en contextuele factoren zoals vertrouwen in begeleider, begeleiding en autonomie werden uitvoerig getoetst aan de hand van een vragenlijst.

Van alle geteste prognostische factoren waren nationaliteit (Nederlands versus Belgisch) (OR 0,32; 0,15-0,65), de mate van eigen effectiviteit, verwijzend naar het zelfvertrouwen om taken uit te voeren (OR 0,84; 0,73-0,96), en de behoefte aan controle (OR 1,33; 1,08-1,65), significant geassocieerd met proactief gedrag van verloskunde studenten.

De auteurs concluderen dat VIOs met een Nederlandse nationaliteit en VIOs met een hoge mate zelf effectiviteit en een lage waargenomen controle meer kans hebben op het vertonen van proactief gedrag.

De resultaten zijn interessant voor studieloopbaan coaches en stagebegeleiders in de ondersteuning van VIOs in het verhogen van eigen effectiviteit en verminderen van de behoefte aan controle. Omdat de studie een pilot was, hebben de auteurs de intentie de vragenlijst uit te zetten in een grotere steekproef en deze te gebruiken voor longitudinale monitoring van proactief gedrag van VIOs.