Over de ervaringen, het leren en het functioneren van studentverloskundigen of geneeskunde studenten en beginnende professionals verschijnen steeds meer wetenschappelijke publicaties. Hier de beschrijvingen van een drietal recent verschenen onderzoeken.

Als eerste een studie van Olthuis et al. in het Journal of Medical Ethics (2008; 34:e2; doi:10.1136) waarin hij inventariseert met welke ethische vraagstukken geneeskunde studenten worden geconfronteerd tijdens hun co-schap obstetrie-gynaecologie (Radboud Universiteit Nijmegen). Tijdens dit co-schap wordt tweewekelijks een ‘casusbespreking ethiek’ georganiseerd. Studenten selecteren een casus tijdens hun stage waar zij een ethisch dilemma bij ervaren. Vervolgens presenteren ze deze casus en onder leiding van een ethicus en gynaecoloog wordt in de groep met ongeveer 7 medestudenten een ethische analyse gemaakt. Olthuis bestudeerde 60 casussen (periode van 30 maanden). Morele vraagstukken die studenten selecteerden zijn bijvoorbeeld problemen bij indicatie voor fertiliteitbehandeling (bijvoorbeeld alcoholmisbruik of erg laag IQ), embryoreductie bij meerlingzwangerschappen, hymenreconstructie, een angstige zwangere die een ziekenhuisbed bezet houdt, maar ook het uitvoeren van een uitstrijkje als student terwijl de cliënt expliciet vraagt om een gynaecoloog. Ethische vraagstukken met betrekking tot verloskundige casuïstiek zijn bijzonder door de belangen van een derde partij, de foetus. Kan een zwangere haar leven geheel zelf invullen ook als ze hierdoor de belangen van de foetus schaadt? De toenemende culturele diversiteit in de maatschappij heeft ook zijn invloed op ethische dilemma’s in de verloskunde. Daarnaast leveren technische innovaties in de verloskunde steeds weer nieuwe morele vraagstukken. In welke mate is een (nieuw) leven planbaar? Verloskundige zorgverleners zullen ook in de toekomst te maken krijgen met nieuwe ethische vraagstukken. De casusbespreking ethiek draagt volgens Olthuis bij aan toenemende bewustwording bij studenten van ethische vraagstukken. De casusbespreking vormt een oefenmoment voor analyse van ethische vraagstukken en het kunnen omgaan met vooral ook eigen dilemma’s uit de praktijk.

Een tweede studie van McKay is uitgevoerd in Engeland (MIDIRS Midwifery Digest 2008, vol. 18, no.2 pag. 165-174) en analyseert hoe verloskundestudenten staan tegenover health education in de dagelijkse verloskundepraktijk. De gegevens zijn verzameld in focusgroepen met studenten in hun afstudeerjaar. Studenten geven aan dat health education als een extra activiteit wordt gezien bovenop het standaardwerk van een verloskundige. Tijdens een intake of vervolgcontrole van 10 minuten is er ook geen tijd voor. Voor het begeleiden van psychische problemen voelen studenten zich niet toegerust en niet getraind. Om zicht te krijgen op ideeën van studenten ter optimalisering van health education wordt verwezen naar het gehele artikel (zie ‘Voor u gevonden’).

Tot slot een studie in BJM (vol. 16, issue 6, 348-358) uitgevoerd door Van der Putten onder pasafgestudeerde verloskundigen in Ierland naar hun werkervaringen in de eerste 6 maanden. In semigestructureerde diepte interviews zijn data verzameld. Besproken werd o.a. een mogelijke kloof tussen theorie en praktijk, het krijgen van ondersteuning bij het klinisch handelen in de vorm van mentorschap en de noodzaak tot blijven leren. Hier een van de opvallende uitspraken in de interviews: ‘Ik was blij om afgestudeerd te zijn. Maar het was echt zenuwslopend…’. Voor meer resultaten en implicaties voor de praktijk én opleiding wordt verwezen naar het artikel (zie ‘Voor u gevonden).