PCA remifentanil in de verloskunde; een Zwolse evaluatie van twee jaar gebruik in de praktijk.
Muller LT, Mantel GD, Kuizinga K
NTOG 2011;124:286-291 Directe link naar de gratis full text versie van het artikel in NTOG (eerst inloggen op Kennispoort Verloskunde)

Het gebruik van remifentanil is sinds begin 1990 bekend in de chirurgie en als postoperatieve pijnstilling. Buitenlandse studies tonen geen nadelige effecten aan van remifentanil in de vorm van patientgecontroleerde analgesie (PCA-remifentanil). Het is in de obstetrie niet altijd mogelijk om een epiduraal te geven: de partus is te ver gevorderd of de cliente is te angstig om een epiduraal te krijgen of heeft liever andere pijnstilling. In Zwolle is er vanaf november 2007 twee jaar remifentanil als pijnstilling durante partu gegeven. Totaal aantal mensen in de analyse 543 clienten (exclusie: gemelli graviditeit en IUVD). Tijdens het gebruik werden moeder (O2 saturatie) en het kind gemonitord. Het eerste uur werd elk kwartier een sedatiescore, visueel analoge pijnscore (VAS) en maternale tensie gemeten; daarna elk halfuur. Startdosering: 25µg remifentanil iv.
Uitkomsten; gemiddelde saturatie van moeder was 95% ± 2.6%. De gemiddelde pijnscore op de VAS daalde van 8.3 met 3.42 (± 1.95) vanaf 1 uur na de start van de PCA-remifentanil. Dertien patienten kregen alsnog een epiduraal. 95% van de studiegroep was tevreden met deze vorm van pijnstilling. Conditie kind: de gemiddelde navelstreng pH was 7.23 en de gemiddelde apgar scores waren bij 1 minuut 8.5, bij 5 minuten 9.5 en bij 10 minuten 9.8. Conclusie: PCA-remifentanil is een aanwinst voor de obstetrische anesthesie indien epiduraal om welke reden dan ook niet gegeven kan worden.