Bayrampour H, Heaman M, Duncan KA et al. Advanced maternal age and risk perception: a qualitative study. BMC Pregnancy Childbirth 2012;12:100
Directe link naar de gratis full text versie van het artikel

Hogere maternale leeftijd (HML) heeft verband met verschillende negatieve zwanger schaps uitkomsten voor moeder en kind. Daarom beschouwen zorgverleners zwanger schappen van vrouwen vanaf 35 jaar als ‘hoog risico’, maar er is nog weinig bekend over hoe deze vrouwen zelf hun risico’s zien. De Canadese onderzoekers hielden hierover in 2010 en 2011 vijftien individuele diepte-interviews met nullipare vrouwen vanaf 35 jaar, in het derde trimester van een eenlingzwangerschap.

De vrouwen waren tussen 35 en 44 jaar, en de meerderheid had een hoge opleiding en een betaalde baan. Verklaringen voor hun HML waren verlaat huwelijk, vruchtbaarheidsproblematiek of een geplande uitgestelde zwangerschap wegens leefstijl (carrière, opleiding, reizen). Uit de interviews kwamen vier hoofdthema’s naar voren: definitie van de zwangerschapsrisico’s, factoren die van invloed waren op de risicoperceptie van de vrouwen, strategieën om hun risico te verlagen, en risicocommunicatie met verloskundige zorgverleners. De vele citaten van de vrouwen geven een indruk van de grote variatie in hun redeneren over verschillende aspecten van risico’s. Risico hield voor vrouwen van HML meer in dan medische risico’s of fysieke beperkingen. Zo hielden vrouwen bij het schatten van hun eigen risico’s rekening met verschillende sociale en persoonlijke kenmerken, zoals hun sociale netwerk, hun gevoel controle te kunnen hebben op situaties, en het hebben van een vaste relatie, geplande zwangerschap, fl exibele baan of gezonde levensstijl. Dit vraagt om een integrale benadering in het begrijpen van risicopercepties en om risicocommunicatie die inspeelt op de criteria van vrouwen zelf voor het schatten van hun risico’s.

De meerderheid van de vrouwen zag zwangerschap bij HML in een gezonde context zonder andere risicofactoren als een ”laag risico” zwangerschap. Ze zagen als voorbeelden van risicofactoren: zwangerschapscomplicaties, beperkte lichamelijke activiteit, ongunstige screening uitkomsten, eerdere reproductieve problematiek en angst. Maar als de vrouwen beseften dat in hun eigen situatie meerdere van deze risicofactoren een rol speelden, waren ze meer geneigd om hun leeftijd ook te zien als risicofactor.

De conclusie was dat verschillende factoren invloed hebben op de perceptie van vrouwen van de zwangerschapsrisico’s, zoals het medische risico, psychologische elementen, kenmerken van het risico zoals voorspelbaarheid, stadium van de zwangerschap, en de mening van de zorgverlener. Begrip van deze factoren biedt zorgverleners inzicht in hoe oudere zwangere vrouwen hun zwangerschapsrisico’s zien en mogelijkheden voor effectieve risicocommunicatie op maat.