Het concept empowerment komt veel voor in literatuur over zwangerschap en geboorte in verschillende contexten, met verschillende connotaties en vaak zonder een definitie. Deze conceptanalyse volgens de methode van Walker en Avant had tot doel meer inzicht te krijgen in het concept empowerment van vrouwen in de perinatale periode.

Systematische literatuuronderzoek in meerdere databases in juli 2018 leidt tot de selectie van 97 artikelen van alle wereldcontinenten. De auteurs destilleren uit de vele omschrijvingen vijf kenmerken die empowerment definiëren. Externe kenmerken zijn: 1) gendergelijkheid, 2) toegang tot en controle van bronnen, zoals sociale steun, zorg, en betrouwbare kennis en informatie, 3) ondersteuning van keuzes en beslissingen van vrouwen. Interne kenmerken zijn: 1) geloof van de vrouw in eigen mogelijkheden, 2) gevoel van controle over de situatie, zichzelf en anderen.

Voorwaarden voor empowerment zijn: 1) geëmancipeerde omgeving, 2) ondersteunende professionele en sociale netwerken, 3) educatie, 4) keuzevrijheid, 5) vertrouwen en respect voor de autonomie van de vrouw.

Gevolgen van empowerment zijn: 1) tevredenheid met de geboorte-ervaring, 2) algehele gezondheid van moeder, kind en familie, 3) mogelijkheden op te komen voor eigen regie, 4) betere gezondheidszorg en gebruik van die zorg.

Bestaande meetinstrumenten schieten nog tekort in het meten van alle kenmerken van empowerment. De auteurs beschrijven modelcasussen van (gebrek aan) empowerment.

De auteurs merken op dat artikelen uit laag/midden-inkomenslanden zich richten op individuele en collectieve kenmerken van empowerment en op minstens drie van de vijf kenmerken. Echter, artikelen uit hoog-inkomenslanden richten zich op het individu, vooral op psychologische kenmerken, soms op sociale kenmerken.

De auteurs vinden dat empowerment van vrouwen onmogelijk is als ze tegelijkertijd in politieke, economische en culturele ongelijkheid leven, ook in hoog-inkomenslanden. Zij concluderen dat empowerment gezien moet worden in het bredere sociaal-cultureel-economisch-politieke landschap van de individuele vrouw, in samenhang met het geloof van een vrouw in zichzelf en haar betekenisvolle verbondenheid met zorgverleners.

Dit concept van empowerment in de context van zwangerschap en bevalling is bruikbaar in onderzoek en interventie-ontwikkeling ter voorbereiding van vrouwen op geboorte en transitie naar moederschap.