De prevalentie van roken tijdens de zwangerschap wordt in Europa geschat op 8%. Hoewel er programma’s zijn ontwikkeld voor professionele ondersteuning bij stoppen-met-roken wordt daar door relatief weinig vrouwen gebruik van gemaakt. Counseling over stoppen-met-roken ondersteuning is effectief gebleken, maar in Nederland voert slechts 10% van de verloskundigen deze counseling uit zoals bedoeld.

In dit kwalitatieve onderzoek, uitgevoerd in Noord Nederland, werd de behoefte van zwangere vrouwen en hun partners aan professionele stoppen-met-roken ondersteuning geïnventariseerd. Er werden 28 semi-gestructureerde interviews gehouden. De deelnemers waren zwangere of onlangs bevallen vrouwen (n=23), die rookten of gestopt waren tijdens de zwangerschap en hun partners (n=5).

Het eerste thema dat naar voren kwam was ‘begrip van de zorgbehoefte van de vrouw’. Het kan bijvoorbeeld moeilijk zijn het rookgedrag te veranderen als er stressfactoren zijn. Verder werd genoemd dat sommige professionals niet lijken te beseffen wat nicotineverslaving is en te makkelijk denken over stoppen-met-roken.

Het tweede thema was ‘(eigen) verantwoordelijkheid zonder oordeel’. Vrouwen willen zelf kunnen besluiten al dan niet te stoppen en hebben daarvoor informatie op maat nodig over de risico’s van roken en over de verschillende mogelijkheden van ondersteuning, zoals nicotine vervangende middelen. Daarbij is het van belang dat de professional geen oordeel heeft over hun rookgedrag.

Het laatste thema was ‘de vrouw in haar sociale omgeving’. Aspecten daarvan waren: het betrekken van de partner door de professional en ondersteuning door de eigen omgeving. Ook het delen van stoppen-met-roken ervaringen in groepsconsulten werd benoemd.

De auteurs doen de volgende aanbevelingen op basis van hun onderzoek:

  • Bied indien nodig ondersteuning bij (het omgaan met) ingrijpende levensgebeurtenissen en stress
  • Bespreek stoppen-met-roken op een neutrale manier en bied ondersteuning die aansluit bij de behoefte van de vrouw
  • Onderzoek hoe de sociale omgeving van de vrouw in stoppen-met-roken programma’s ingezet kan worden
  • Betrek vrouwen bij de ontwikkeling van stoppen-met-roken richtlijnen

In het kader van Stoptober hebben de auteurs vanuit hun project “Samen Stoppen, Samen Sterk!” een korte video ontwikkeld voor zwangere vrouwen die roken in Noord-Nederland. Bekijk het filmpje via de link hieronder en deel hem vooral in je eigen netwerk.