De WHO is al langere tijd bezorgd over het wereldwijde onder- en over-gebruik van keizersnede. In dit artikel brengen WHO-onderzoekers de trends in keizersnedes (Caesarean Section; CS) in beeld op nationaal, regionaal en mondiaal niveau van 1990 tot 2018. Ook voorspellen zij het verwachte aantal CS in 2030.

Uit de beschikbare gegevens uit 154 landen (94,5% van alle levendgeborenen ter wereld), blijkt dat in 2018 naar schatting 21,1% van de vrouwen wereldwijd met een keizersnede (CS) is bevallen. Dit varieerde tussen regio’s van 5% in Afrika bezuiden de Sahara tot 42,8% in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. In West-Europa beviel 24,2% per CS (range: 14,9%-32,7%).

Wereldwijd is het gebruik van CS sinds 1990 gestegen met 19%. Subregio’s met de grootste stijging waren Oost-Azië, West-Azië en Noord-Afrika, terwijl Afrika bezuiden de Sahara en Noord-Amerika de laagste stijging hadden. In West-Europa was de stijging in deze periode 13%.

Voorspellende modellen laten zien dat rond 2030 wereldwijd 28,5% van de vrouwen zal bevallen via CS. Het CS-gebruik zal dan naar schatting variëren van 7,1% in Afrika bezuiden de Sahara tot 63,4% in Oost-Azië en zal ook in West-Europa boven de 30% liggen (zie figuur 1). Van de 38 miljoen keizersnedes zullen er 33,5 miljoen plaatsvinden in landen met lage- en middeninkomens.

De onderzoekers spreken hun zorg uit over het onder- en over-gebruik, wat binnen landen of regio’s tegelijkertijd kan voorkomen. Vooral Zuid-Azië en Afrika bezuiden de Sahara zullen komend decennium worden geconfronteerd met morbiditeit en mortaliteit bij moeder en kind, veroorzaakt door te laag gebruik, onveilig gebruik en tegelijk overmatig gebruik van CS, en met daarmee gepaard gaande onnodige kosten.

Gezien de aanhoudende toename van CS wereldwijd, de aanhoudende ongelijkheid tussen landen, de gevolgen voor de volksgezondheid en met het oog op het behalen van de Sustainable Development Goals, bevelen de WHO onderzoekers aan dat routinematige wereldwijde monitoring van CS een prioriteit moet blijven.

Ook de monitoring van variatie binnen landen is cruciaal, met gebruik van monitoringstrategieën zoals de Robson-classificatie, om trends op CS en uitkomsten voor moeders en kinderen te kunnen evalueren. In alle landen blijft aandacht nodig voor het realiseren van adequate, op bewijs gebaseerde, en respectvolle zorg tijdens zwangerschap en bevalling voor alle zwangeren.