‘Scientific evidence’ en ‘evidence based medicine’
Richtlijnen en beleid gebaseerd op ‘evidence’ zijn niet meer uit onze dagelijkse praktijkvoering weg te denken. Maar bij het bepalen van het beleid bij concrete casuïstiek valt op dat, voor wat betreft de beschikbare evidence, men vaak niet meer dan de conclusie bestudeerd heeft of dat de evidence gebaseerd is op ‘hear say’. Zo viel bij de cursus Foetale bewaking voor AIOS, in januari en september 2011, op dat het merendeel van de cursisten van mening was dat amnioninfusie bij meconiumhoudend vruchtwater niet zinvol is, maar dat de overgrote meerderheid de artikelen die dit zouden aantonen niet gelezen hadden en afgingen op wat in de kliniek wordt gezegd.
Echte evidence wordt veelal gebaseerd opgerandomiseerde studies (RCT) en op systematische reviews waarvan de Cochrane-reviews de bekendste zijn. Er zijn, zoals altijd, ook keerzijden aan de uitkomsten waarop richtlijnen gebaseerd worden. In dit artikel willen we drie zaken benadrukken, namelijk de oorspronkelijke definitie van ‘evidence based medicine’, de toepasbaarheid van conclusies gebaseerd op de RCT’s en de interpretatie van Cochrane-reviews. Als voorbeelden worden de STAN-studie, het gebruik van de intra-uteriene druklijn en het nut van amnioninfusie bij mechoniumhoudend vruchtwater gebruikt.
In dit artikel vragen wij aandacht voor ‘evidence based medicine’. Het gaat over meer dan de uitkomst van een onderzoek, het gaat ook over de ervaring van de dokter en, daar waar mogelijk, de mening van de goed geïnformeerde zwangere. Daarnaast moet men zich afvragen of de goede resultaten van studies wel daadwerkelijk te vertalen zijn naar de kliniek van alledag.
Tenslotte moet met meer lezen dan de conclusies in een review. Secundaire uitkomstmaten zijn soms uitkomstmaten die wij in de dagelijkse praktijk als ‘primair’zouden willen duiden. Vooralsnog blijft optimale perinatale zorg van groot belang en moeten we niet te snel afstand doen van verstandig gebruik van in potentie goede ondersteunende technieken zoals intra-uteriene drukmeting, STAN en amnioninfusie voor meconiumhoudend vruchtwater.