Op woensdag 13 september verdedigt verloskundige Yolentha Messemaker-Slootweg bij de Universiteit van Leiden haar proefschrift met de titel ‘Improving care for red blood cell alloimmunized pregnant women.’

Messemaker-Slootweg beschrijft in haar proefschrift (wachtwoord: 161579) de mogelijkheden om de screening en monitoring van zwangere vrouwen met rode bloedcel (RBC) immunisatie te verbeteren. In het bijzonder heeft ze aandacht voor zwangerschapservaringen van vrouwen met RBC-immunisatie en de kennis en kunde van zorgverleners omtrent preventie en detectie van RBC-immunisatie.

Belangrijkste risicofactoren

Messemaker-Slootweg ontdekte wat de belangrijkste risicofactoren voor een RhD immunisatie (ondanks prenatale en postnatale toediening van anti-D) zijn:

  • een gecompliceerde baring (sectio caesarea, hemorragie post partum >1000cc en manuele placentaverwijdering)
  • perinatale sterfte
  • serotiniteit

Vrouwen zonder eerdere baring hadden relatief vaak een miskraam in de voorgeschiedenis (35% vs. 12,5%).

Laat ontdekte RBC-immunisatie

De evaluatie van de screening naar RBC-immunisatie bij Rhc-negatieve zwangere vrouwen laat zien dat een eerdere zwangerschap (bevalling) de belangrijkste risicofactor is voor een laat ontdekte (27 weken) RBC-immunisatie. Jaarlijks wordt er één geval van ernstige hemolytische ziekte (noodzaak tot intra-uteriene transfusie) en 10 gevallen van matig ernstige hemolytische ziekte (noodzaak tot fototherapie) opgespoord.

Fenotype van de foetus

Bij een K(ell)-immunisatie is de belangrijkste stap in diagnostiek om het fenotype van de foetus vast te stellen. Wanneer de foetus K-pos is, heeft 50% van deze kinderen gedurende of na de zwangerschap een bloedtransfusie nodig.

Duurzamer inzet laboratoriumtesten

Op basis van de gevonden resultaten kunnen de laboratoriumtesten voor Kell, Duffy, Kidd en andere Rhesus-antistoffen (Rhc,C,e,E), duurzamer worden ingezet.

RBC-immunisatie zeldzaam

Inmiddels is RBC-immunisatie in de zwangerschap zeldzaam in Nederland. Dit brengt de volgende uitdagingen met zich mee:

  • De kennis en kunde van zorgverleners is onvoldoende om goede informatie te kunnen geven wanneer er sprake is van RBC-immunisatie.
  • Zwangere vrouwen bij wie een RBC-immunisatie wordt gevonden ervaren dat de kennis onvoldoende is en worden hierdoor onzeker of zelfs angstig. Echter wanneer de zorgverlener eerlijk is over wat hij of zij wel en niet weet en informatie inwint of doorverwijst naar een expert, wordt dit ook als goed ervaren.

Nieuwe leidraad

Een nieuwe leidraad RBC-immunisatie (die op dit moment wordt geschreven) moet de zorgverlener beter ondersteunen in de verschillende stappen van het screening- en preventieprogramma.

De verdediging vindt plaats om 15.00 uur in het academiegebouw van de Universiteit van Leiden en is live en online bij te wonen.