Er is een groeiend aantal vrouwen dat tijdens de partus zorg buiten de richtlijnen wil of zelfs helemaal geen zorg wil. Deze Nederlandse kwalitatieve studie onderzoekt de motivatie van vrouwen voor deze keuzes.

Onderzoekers includeerden 28 vrouwen die allen één keer of vaker buiten de bestaande richtlijnen bevallen zijn. Het betrof vrouwen die helemaal zonder zorgverlener zijn bevallen (7) en vrouwen met een hoog risico die met een verloskundige thuis zijn bevallen (21). Acht van hen bevielen van hun eerste kind, de overige hadden 1 of meerdere eerdere ervaringen.

Na 22 diepte-interviews was datasaturatie bereikt en met de laatste 6 participanten is een focusgroep gehouden waarbij de resultaten geverifieerd werden. In de resultaten komen vier thema’s naar voren:

1) ‘Verschillen in de definitie van superieure kennis’. Participanten ervaren dat zorgverleners een biomedisch uitgangspunt hanteren, gebaseerd op protocollen en het vermijden van risico’s. De participanten konden verdeeld worden in twee groepen: ofwel zij wegen de risico’s en voordelen anders af, ofwel zij gaan ervan uit dat eigen intuïtie het belangrijkst is.

2) ‘Behoefte aan autonomie en vertrouwen in het bevallingsproces’. Participanten geven aan ervaren te hebben dat interventies worden gedaan zonder informed consent en dat zij meer behoefte hebben aan vertrouwen en een ongestoord natuurlijk verloop van het geboorteproces, waarbij zij zelf autonoom beslissend zijn.

3) ‘Conflict tijdens onderhandelingen over het geboorteplan’. Veel participanten zijn aan het begin van de zwangerschap wel in zorg gekomen, maar beëindigen de zorgrelatie bijvoorbeeld door een conflict over een bevalhouding of het niet in bad mogen bevallen met een hoog risico zwangerschap.

4) ‘De zoektocht naar andere zorg’. Participanten beschrijven hun (online) zoektocht naar continuïteit van zorg en zorgverlener, waarbij ze vaak uitkomen bij een solistisch werkende verloskundige die gespecialiseerd is in zorgvragen buiten de richtlijnen. Een thema wat deze vier thema’s overstijgt is angst; voor de vrouwen de angst voor onnodige interventies en voor zorgverleners de angst voor een slechte uitkomst.

De onderzoekers komen met vijf aanbevelingen voor zorgverleners die zij in hun discussie uitgebreid onderbouwen:

1) Heroverweeg de wijze van communicatie over risico’s.

2) Respecteer het vertrouwen van de vrouw in het bevallingsproces en haar autonome keuze.

3) Stel je flexibel op tijdens onderhandelingen over het geboorteplan en maak gebruik van het shared decision making model.

4) Wees je bewust van alternatieve zorgaanbieders en andere bronnen van informatie voor vrouwen.

5) Verleen zorg zonder angst te gebruiken of over te dragen.